SEHIT VE GAZI KAVRAMLARI

08-08-2014

SEHIT VE GAZI KAVRAMLARI

  
Türk hukukunda \"Gazilik\" kavrami; 1005 sayili Istiklal Madalyasi Verilmis Bulunanlara Vatani Hizmet Tertibinden Seref Ayligi Baglanmasi Hakkinda Kanun ile \"Muharip Gazi\" (Istiklal, Kore ve Kibris harbi gazileri) ve 2847 sayili Türkiye Emekli Subaylar, Emekli Astsubaylar, Harp Malulü Gaziler, Sehit Dul ve Yetimleri ile Muharip Gaziler Dernekleri Hakkinda Kanun ile \"Malul Gazi\" (görevde, operasyonda ve terör sebebiyle gazi olanlar) olmak üzere temelde iki sekilde tanimlanmistir. Ayrica 5510 sayili Sosyal Sigortalar ve Genel Saglik Sigortasi Kanunu ile \"Vazife Malulü\" ve \"Harp Malulü\" olmak üzere malullük kavrami tanimlanmistir. Türk hukukunda yasal mevzuatta birçok yerde \"Sehit\" kavrami kullanilmasina ragmen sehitlik ile ilgili herhangi bir tanimin bulunmamasi, en temel hukuk usullerine aykirilik teskil etmektedir.
Türkiye\'de sehit yakinlarina, gazilere ve gazi yakinlarina saglanan sosyal haklar, birçok kanun maddesi ile düzenlenmistir. Birbirinden farkli ihtiyaç­larla çikarilan kanun hükümleri, genellikle o kanunun çikarildigi tarih itiba­riyle gazi ve sehit ailelerinin yasadigi sosyal ve ekonomik sorunlari gider­meyi amaçlamis olup bütüncül bir nitelikte olmamistir.
 
Genel olarak gazi ve sehit ailelerine saglanan sosyal haklar genis bir kapsama sahip olsa da birbirinden farkli birçok kanunun var olmasi, gerek kanundan yararlanan­lar açisindan gerekse de kanun uygulayicilari açisindan karisikliklara neden olmaktadir. Sehit ailelerine yönelik çikarilan kanunlarda \"Sehit\" taniminin yapilmamasi ayri bir sorun olarak Türk hukukunda yer almaktadir. Zira tani­mi yapilmayan bir kavramin kimi ve kimleri temsil ettigi sorusu sorulmakta ve çikarilan kanunlarin saglikli bir sekilde uygulanmasini güçlestirmektedir.
 
Gazi ve sehit ailelerine yönelik çalisma yapma görevinin, 08.06.2011 ta­rih ve 27958 sayili Resmi Gazete\'de yayimlanarak yürürlüge giren 633 sayili KHK\'nin 14. maddesine istinaden Aile ve Sosyal Politikalar Ba­kanligi bünyesi altinda faaliyet gösteren Sehit Yakinlari ve Gaziler Dai­resi Baskanligina verilmesi ile gazi ve sehit ailelerine yönelik bütüncül, uzun dönemli ve süreklilik arz eden projelerin gelistirilebilecegi beklen­mektedir. Zira gazi ve sehit ailelerine yönelik çalisma yapan sivil toplum kuruluslari arasinda ortak hareket tarzinin belirlenememesi sebebiyle top­lumun bu güzide kesimine yönelik etkin projeler gerçeklestirilememistir. Bu kapsamda bu konu üzerinde çalismalar yapan tüm sosyal taraflarin yil içerisinde belli zamanlarda bir araya gelmesini temin edecek yasal bir düzenleme ve yapilanmaya gidilmesi gerekmektedir.
 
Gazi ve sehit ailelerine yönelik saglanan haklar ne kadar genis kapsamli olursa olsun toplum arasinda bu fedakâr insanlara ve ailelerine hak ettik­leri itibarin, sayginin ve sevginin tesis edilememesi durumunda bu haklar sadece maddi boyutlu ve yüzeysel haklar olarak kalacaktir. Gazi ve se­hit ailelerinin toplumun tüm kesimince sahiplenilmesi, onlara olan vefa borcunun ödenmesine yetmese de bir nebze olsun onlara moral kazandi­racak ve kendilerini yalniz hissetmeyeceklerdir. Bu kapsamda özellikle okullarda ve diger egitim kurumlarinda bu kavramlarin içerisinin tam ve anlasilabilir olarak doldurulmasi üzerinde bilimsel çalismalar yapilarak egitim müfredatlarina eklenmesi büyük öneme sahiptir.
Sehitlik ve gazilik kavramlarinin temeli, digerkâmlik ruhu ve inanciyla gelisen yüksek manevi ve psikolojik suura dayanmaktadir. Dolayisiyla bu ruha sahip insanlar ve onlarin ailelerine karsi görev ve sorumluluk­lar sadece maddi boyutu olan politikalarla yerine getirilemez. Gazi ve sehit aileleri, sosyal hayatta ne kadar fazla itibar görürlerse acilari da o derece azalacaktir. Bu görevin yerine getirilebilmesi için toplum içinde gazi ve sehit ailelerinin farkinda ligini arttirici projelere ihtiyaç vardir. Bu farkinda ligin arttirilabilmesi için pedagojik formasyona sahip gazilerin ortaögretim ve yüksekögretim kurumlarinda gazilik ve sehitlik hakkinda seminerler düzenlemesi öngörülebilir. Bu sayede hem gazilik ve sehit­lik olgulari genç nesiller tarafindan ögrenilerek gelecekte bu olgularin yasatilmasi hem de toplum arasinda gazi ve sehit ailelerine karsi itiba­rin arttirilmasi saglanabilir. Ayrica pedagojik formasyona sahip gazilerin bu tarz egitimleri vererek toplum içinde daha çok yer almasi ve sosyal bütünlesmesi tesis edilebilecektir.
 
Sehitlik ve Gazilik kavramlarinin içe­riginin tam ve dogru olarak izah edilmesi ve bu konuda manevi hayata dair bilgilendirici ve motive edici hususlarin sosyal hayata adaptasyonu açisindan \"Manevi Sosyal Hizmet\" ve\" Manevi Bakim\" kavramlarinin sosyal ve kamusal hayata dâhil edilmesi saglanmalidir.